Miesiąc: marzec 2024

Narodziny i dzieciństwo w Oranie (1935-1939)

Z aktu urodzenia Alice Korssii wynika, że przyszła na świat 9 stycznia 1935 roku o 10 wieczorem przy ul. Montabor 18 w Oranie w Algierii. Jej rodzice, 33-letni Yaya i 31-letnia Tamar, mieli już czwórkę dzieci: Fortune, Jacques’a, Jacqueline i Gabrielle. Później urodzili się jeszcze Marcelle, Élise, Claude i Paulette.

W Algierii od 1870 roku Żydzi byli uznawani za obywateli francuskich na mocy dekretu Crémieux. Pozwalał on europejskim mieszkańcom Algierii oraz Żydom sefardyjskim na otrzymanie francuskiego obywatelstwa, do którego z kolei nie mieli prawa Berberowie ani muzułmańscy Arabowie, pozostający ludnością drugiej kategorii.

W latach 30. XX wieku Oran liczył około 205 000 mieszkańców. Był wówczas miastem pełnym życia.

Przy ulicy Montabor, na zachód od centrum Oranu, znajdowała się dzielnica żydowska zamieszkiwana przez około 2 500 Żydów. Nazwy ulic pochodziły tam od zwycięskich bitew Napoleona: pod Austerlitz, pod Górą Tabor (Mont Thabor).Współcześnie dzielnica żydowska jest zniszczona, wyjątek stanowi synagoga zamieniona na meczet.

Po narodzinach Claude rodzina Korssiów opuściła kraj z powodu panującej biedy. Ojciec Alice liczył na znalezienie pracy w Marsylii. Wszyscy razem dostali się tam statkiem.

Życie w Marsylii (1939-1942)

Rodzina Korssiów osiedliła się w Marsylii niedaleko Quai du Maréchal Pétain w dzielnicy Saint-Jean, na północ od Starego Portu. Była to część miasta zamieszkana przez ubogą ludność, głównie cudzoziemców. Żyło tam 20 000 ludzi. Zabudowania były w złym stanie technicznym, a ulice bardzo wąskie.

Po desancie Aliantów na Północną Afrykę w listopadzie 1942 wojska niemieckie wkroczyły pod hasłem ochrony Francji do jej południowej części zarządzanej przez rząd z Vichy. Zajęta została także Marsylia, dotychczas znajdująca się w strefie nieokupowanej przez Trzecią Rzeszę.

W styczniu 1943 roku francuska i niemiecka policja przeprowadzili akcję pod kryptonimem „Sułtan”, w czasie której przeprowadzono aresztowania wszystkich „niepożądanych” mieszkańców Marsylii. W jej rezultacie  wiele osób zostało internowanych. Miesiąc później dzielnica, w której mieszkała rodzina Korssiów, została całkowicie ewakuowana, a budynki wysadzone dynamitem.

Prawdopodobnie do tego czasu rodzina Korssiów zdążyła już opuścić miasto i udać się do La Destrousse, jednak ojciec Alice wciąż pracował w Marsylii. Został aresztowany, a następnie deportowany w transporcie 23 marca 1943 r.z obozu przejściowego w Drancy do obozu zagłady w Sobiborze.

Aresztowanie i internowanie (maj-lipiec1944 r.)

Niewiele wiadomo o aresztowaniu pozostałych członków rodziny Korssiów. Paulette wspomina, że w maju 1944 r. wraz z matką udała się  do szpitala w Marsylii. Aresztowano tam Tamar, Paulette została ocalona przez jedną z pielęgniarek, która podała się za jej matkę. Niedługo później funkcjonariusze gestapo pojawili się w La Destrousse. Ginnette Martin, sekretarka w merostwie, uratowała Jacques’a, ukrywając go. Alice, Marcelle, Claude i Élise zostali aresztowani i trafili do więzienia Baumettes w Marsylii, a następnie do obozu internowania w Drancy.

19 lipca 1944 roku Alice przybyła do Drancy. Obóz znajdował się w stołecznym regionie Île-de-France, w departamencie Sekwana-Saint-Denis na północny wschód od Paryża. Zanim utworzono tam obóz, osiedle La Muette miało pomieścić 1 250 mieszkań socjalnych. Niemcy przejęli je w 1940 roku, przed ukończeniem budowy, a następnie przeznaczyli dla francuskich i angielskich jeńców wojennych. W sierpniu 1941 r., Drancy stało się obozem dla internowanych Żydów z całej Francji. Alice spędziła tam dwa miesiące i 11 dni. W obozie panowały trudne warunki życia: brak higieny, niedostateczne wyżywienie, wybuchały epidemie chorób zakaźnych. Ogółem, podczas wojny internowano tam około 63 000 Żydów. Po zakończeniu wojny, w 1946 r. na terenie dawnego obozu zlikwidowano druty kolczaste i wieże strażnicze, a budynkom ustawionym w kształcie podkowy przywrócono funkcję mieszkalną. Jeszcze dziś mieszka tam około 500 osób. W 2001 roku osiedle zyskało status pomnika historii (fr. Monument historique).

Deportacja i śmierć
(lipiec-sierpień 1944 r.)

Alice deportowano do obozu Auschwitz-Birkenau w transporcie nr 77 w dniu 31 lipca 1944 r. Pociąg dotarł do celu 3 sierpnia 1944 r. Podróż Alice trwała trzy dni i przebiegała w skrajnie złych warunkach. W transporcie znalazło się 1 306 osób, w tym 324 w wieku mniej niż 16 lat. 847 osób zamordowano tuż po przybyciu do Auschwitz. Tak też stało się w przypadku Alice, jej matki oraz rodzeństwa.

Biografia

Ida Lindner urodziła się 9 września 1885 w Warszawie. Była  córką Józefa Naftala Lindnera i Sary Rebeki Forcajg, miała  19 rodzeństwa – braci  i sióstr(między innymi Louise i Nathana, którego ślad znaleźliśmy). 

Emigruje do Francji na początku XX  wieku. Przypuszczamy, że właśnie we Francji spotyka swojego przyszłego męża Dawida Hericha Valdigera. Biorą ślub 15 kwietnia 1909 w Paryżu, a rok potem (19 kwietnia 1910) rodzi im się  córka Denise. 24 stycznia 1928, Ida otrzymuje obywatelstwo francuskie. Nie wiemy, czy właśnie w tym momencie jej mama i siostra dołączyły do niej , czy wszystkie razem przyjechały w tym samym czasie do Francji. 

Małżonkowie specjalizują się w wyrobach skórzanych – firma zostanie dziedziczona przez następujące pokolenia. Rodzina Valdiger żyje skromnie z dochodów  firmy usytuowanej w ich mieszkaniu, w  20 dzielnicy Paryża (ulica Louis Ganne 8). Mieszkanie było przytulne z tradycyjnym radiem, a budynek miał windę z kutego żelaza, z spiralnym korytarzem  obsługującym  wszystkie mieszkania. 

W 1930, Denise wychodzi za Mauryca Langera i rok potem rodzi im się syn Guy- 19 stycznia 1931. Mały chłopiec nawiązuje silną ź ze swoją babcią, Idą, która zajmie wielkie miejsce w jego wychowaniu. 

Niestety, ta więź szybko się zerwała , kiedy wybucha  Druga Wojna Światowa 1 września 1939. Langerowie (czyli Denise, Maurycy i mały Guy) uciekają z Paryża, aby znaleźć schronienie w farmie niedaleko Tuluzy. W tym nieswoim klimacie, Guy nie wróci do szkoły przez rok. 

            Ida i Dawid, jako obywatele Francji, czują się bezpiecznie ,znając ich sąsiadów, decydują się więc zostać w Paryżu. Niestety, oboje zostali wydani. Ida oficjalnie została aresztowana 20 lipca 1944 i trafiła do obozu Drancy tego samego dnia, aż do 30 lipca jako numer 25 326. Ostatecznie zostaje deportowana do obozu koncentracyjnego Auschwitz albo 31 lipca, albo 5 sierpnia ; nie jesteśmy pewni daty precyzyjnej. Możemy przypuścić, że Ida wraz z mężem zostali zagazowani okolo 15 sierpnia.     

Z tego powodu, Guy nigdy nie spotkał ponownie swojej babci. Brak pogrzebu utrudniło przeżycie bolesnej żałoby. Z drugiej strony Denise udało się przezwyciężyć tę ciężką próbę  dzięki swemu radosnemu charakterowi. Jej optymistyczna natura i talent do pisania  były elementami jej charakteru, który pozwolił przepracować wojenne traumy . 

Denise przeprowadza się z mężem Maurice’em do Cannes, gdzie spotykają dużą społeczność żydowską. Jej syn, Guy, jest studentem, bardzo błyskotliwym intelektualistą i interesującym w społeczeństwie, ale trudnym i wyniosłym w rodzinie.

Później Guy ożenił się i miał trzy córki: Anne, Claudine i Aline (ta ostatnia została zamordowana w wieku 20 lat przez kochanka, którego kochała namiętnie od 14 roku życia). Znajomość języka Jidysz stopniowo zanika w rodzinie , pomimo opanowania języka przez niektórych członków, a rodzina staje się coraz mniej praktykująca. Członkowie albo nawracają się na judaizm, stają się judeochrześcijanami, a nawet ateistami.

Anne i Claudine nadają swoim dzieciom imiona na cześć Louise i Dawida.

Biografia została napisana w semestrze zimowym 2023/2024 w Lycée Français de Varsovie przez Mariem Baklouti, Anne Guesnu i Suzanne Peccoud, uczniów klasy maturalnej, pod kierunkiem ich nauczycieli języka polskiego, Pani Anny Ciepierskiej i Pani Barbary Subko.