Perla (Paulette) Grosman

Perla (we Francji przyjęła imię Paulette) Grosman urodziła się 3 sierpnia 1920 roku w Olkuszu w województwie małopolskim. Jej rodzice nazywali się Kopel Grosman i Ruchler Brandwajnhendler (we Francji przyjęli imiona Georges i Renée). Oboje urodzili się w Polsce i posiadali polskie obywatelstwo. Perla miała starszego brata Mayera (ur. w 1918 roku) i młodszą siostrę Nachę (ur. w 1922 roku).

W międzywojniu Olkusz był stolicą powiatu wchodzącego w skład województwa kieleckiego. W 1931 roku populacja Olkusza liczyła nieco ponad 9900 osób, z których niemal połowę stanowili Żydzi. Miasto rozwijało się gospodarczo.

Po wybuchu wojny brat Perli, Mayer, zaciągnął się do wojska. Zginął na froncie w Beuvard 9 czerwca 1940 roku.

Perla została aresztowana w swoim domu we wtorkowy poranek 4 czerwca 1944 roku (w tym samym czasie rozpoczęła się Operacja Windsor, trwające dwa dni kanadyjskie natarcie podczas lądowania w Normandii). Gestapo zatrzymała ją z powodu rzekomych fałszywych dokumentów i zidentyfikowała jako Żydówkę.

Perla została deportowana do obozu przejściowego w Drancy 7 lipca 1944 roku. Trafiła do sali na trzecim piętrze w klatce schodowej nr 19. Była zarejestrowana pod numerem 24901. Niespełna miesiąc później, 31 lipca 1944 roku, znalazła się w Transporcie 77 do obozu Auschwitz-Birkenau, dokąd dotarła 3 sierpnia 1944 roku.

Wygląda na to, że nie próbowała uciekać z obozu. Po przyjeździe musiała się rozebrać, umyć, dać się ogolić i wytatuować sobie numer, który miał odtąd być jej dowodem tożsamości: A16717. Wysłano ją do przymusowej pracy w fabryce.

W październiku 1944 roku przeniesiono ją do Kratzau (dziś Chrastava w Czechach), podobozu Gross-Rosen znajdującego się w Kraju Sudetów (była to część Czechosłowacji wcielona do Niemiec). Przebywała tam do kwietnia 1945 roku. W tym czasie zachorowała na tyfus. Została wyzwolona wraz z całym obozem przez armię radziecką 8 maja 1945 roku.

1 lipca 1945 roku wróciła do Francji i została przyjęta w hotelu Paris-Lutetia, otrzymując kartę tożsamości numer 0812.538.

Perla Grosman uzyskała status deportowanej politycznej 4 czerwca 1956 roku. Wydano jej kartę deportowanego politycznego o numerze 21.75.09.511. 30 lipca 1948 roku Prefektura Policji w Paryżu przyznała kartę rezydenta uprzywilejowanego o numerze 47AG19284, ważną od 30 lipca 1948 roku do 29 lipca 1958 roku. Perla otrzymała obywatelstwo francuskie 12 sierpnia 1949 roku w Paryżu.

Po wyzwoleniu zamieszkała w stolicy Francji przy 49 Quai de Passy. Później mieszkała z panią Chauvac przy 50 Avenue de Wagram, a następnie przeniosła się na 33 Avenue Montaigne w 8 dzielnicy Paryża. W tym okresie pracowała jako przedstawicielka handlowa.

Przez jakiś czas mieszkała też pod adresem 66 Rue Caumartin w Paryżu.

W 1956 roku otrzymała 13 200 franków zasiłku.

Nawet po przejściu traumatycznych wydarzeń udało jej się zbudować sobie życie. Wróciła do Francji i założyła firmę. Poznała Jeana André Jacques’a Brun (ur. w 1921 roku w Grenoble), znanego także jako Jean Dréjac, słynnego francuskiego piosenkarza i kompozytora, autora takich utworów jak „Ah! Le petit vin blanc” czy „Sous le ciel de Paris”. Pobrali się w 1959 roku. Mieli syna, Frédérica Brun.

Perla cierpiała na poważną depresję, w której zdarzało się wiele epizodów złości lub ciszy. Nigdy nie rozmawiała z dziećmi o okresie wojny. Zmarła 7 września 1997 roku w paryskim szpitalu Kremlin- Bicêtr. Jej syn Frédéric Brun zaczął poszukiwanie informacji o przeszłości matki, gdy jego żona była w ciąży z ich synem, Julienem. Napisał książkę Perla, wydaną w 2007 roku. Wspomina w niej ostatnie chwile spędzone z matką, zabiera czytelnika w podróż w przeszłość swojej matki i do strasznego okresu obozu. Ojciec Frédérica zmarł w 2003 roku, a ten napisał wówczas książkę Le Roman de Jean (Powieść o Jeanie), opublikowaną w 2008 roku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Stowarzyszenie „Rodziny i przyjaciele
deportowanych Konwoju 77”