Biografia

Abraham Icko Skorochod urodził się w 1883 roku w Nowogródku w Cesarstwie Rosyjskim (obecna Białoruś). W dokumentach pojawiają się różne daty dzienne: 2 albo 24 grudnia. Jego rodzice, Lejzer i Rosa Skorochod, byli kupcami. Abraham nie praktykował religii.

Wiadomo, że uciekł z Rosji ze względów politycznych; rodzinna legenda głosi wręcz, że opuścił kraj z Włodzimierzem Leninem w 1900 roku. Jednak niejaki Abram Skorochod pojawia się także na liście wyborczej okręgu miasta Kholmech (obecna Białoruś) jako kandydat do Dumy (niższej izby parlamentu) w 1906 roku. Osoba o nazwisku Abraham Itskov Skorochod pojawia się też na liście Witebska z 1912 roku; choć nie ma co do tego pewności: na podstawie dat i 350-kilometrowej odległości pomiędzy tymi miastami a Nowogródkiem nie wydaje się prawdopodobne, by był to nasz Abraham.

Jego podróż, prawdopodobnie piesza, zakończyła się w Szwajcarii. Tam poznał swoją przyszłą żonę, Emmę Benkiser. Emma urodziła się 30 grudnia 1888 roku w Neckarweihingen pod Ludwigsburgiem (Badenia-Wirtembergia) jako jedno z 12 dzieci. Pracowała w szwajcarskim oddziale niemieckiej firmy świadczącej usługi administracyjne. Później Abraham i Emma przenieśli się do Plainpalais, miasteczka niedaleko Genewy.

16 października 1909 roku w Genewie urodził się ich pierwszy syn, Albert. Wiadomo, że miał bardzo bliską relację z matką – Emma podobno towarzyszyła mu nawet w podróży poślubnej. Drugie dziecko Emmy i Abrahama, Emile, przyszło na świat w Genewie dwa lata po pierwszym, 7 sierpnia 1911 roku. Wiemy, że Abraham miał dyplom krawiecki uzyskany w prestiżowej szkole w Londynie. Należy więc zakładać, że musiał tam mieszkać przez rok lub dwa. Dyplom został wydany 20 sierpnia 1910 roku. Szkołę potem zamknięto, pozostawiając niewiele lub zgoła żadnych informacji.

Abraham przybył do Strasburga w 1921 albo 1922 roku (źródło: Directory of addresses and trades 1921 and 1922, Strasbourg Archive). Rodzina zamieszkała pod adresem 11 rue General Gouraud w centrum miasta.

2 września 1924 roku Abraham Skorochod ożenił się z Emmą Louise Benkiser. Świadkami na ślubie byli Joseph Burval (47-letni kupiec krawiecki ze Strasburga) i Guillaume Lipski (40-letni fotograf ze Strasburga). Jak wspominaliśmy, Abraham nie praktykował żadnej religii. Emma natomiast wychowywała się jako niepraktykująca protestantka. 16 czerwca 1927 roku Abraham otrzymał francuskie obywatelstwo przez naturalizację. W tym samym roku dał swemu ojcu powód do dumy, kończąc tę samą co on szkołę w Londynie.

W 1931 roku rodzina przeniosła się na 6 avenue de la Paix, gdzie dzięki dobrze prosperującej działalności krawieckiej Abrahama nabyła kamienicę. Rozbudowali ją, dodając jedno piętro i strych. Na parterze mieścił się sklep, a rodzina mieszkała na trzecim piętrze. Z rodzinnych rachunków wynika, że Abraham regularnie kupował na aukcjach diamenty. Był koneserem i zatrzymywał te najlepszej jakości, odsprzedając pozostałe. W pracowni krawieckiej szył i sprzedawał za znaczne sumy trzyczęściowe garnitury, marynarki i spodnie z pięknych angielskich tkanin. Jeździł też do Niemiec, gdzie wykonywał zlecenia nawet na 150 par spodni.

Tymczasem Emma zajmowała się domem i księgowością, odkładając pieniądze i zakupując sztabki. Mąż całkowicie jej ufał, ponieważ była oszczędna.

Wojna

1 września 1939 roku Abraham Skorochod musiał wraz z rodziną opuścić Strasburg, gdyż w związku z wybuchem wojny zarządzono ewakuację. Przeprowadzili się na 6 rue de Flandres w Vichy. Abraham dalej prowadził zakład „angielskiego krawca” przy 8 rue de Sornin. To tam 2 maja 1944 roku gestapo aresztowało Albrahama i jego syna Alberta; Emmę aresztowano w domu tego samego dnia. Po zatrzymaniu rodziny Niemcy splądrowali i doszczętnie zniszczyli zakład. Świadkami aresztowania były dwie osoby: Marie Demissier i Olga Abbo. Siostra Olgi, Georgette, wyszła później za Alberta i wraz z jego przyjacielem pomogła mu w ucieczce, ukrywając rower pod więzieniem Moulins.

Aresztowania dokonano, ponieważ zatrzymani byli Żydami. Po pobycie w więzieniu Moulins (od 4 maja 1944 roku) rodzina została przeniesiona do obozu przejściowego w Drancy 12 maja 1944 roku. Emma i Albert nie byli jednak deportowani; odesłano ich z powrotem do Moulins i uwolniono 21 sierpnia 1944 roku. 31 lipca 1944 roku Abraham trafił do obozu Auschwitz-Birkenau II, gdzie został zabity 5 sierpnia.

Po wojnie Emma pozostała w Vichy, podczas gdy Albert (a prawdopodobnie także Emile) wrócił na 6 Avenue de la Paix w Strasburgu, gdzie kontynuował działalność krawiecką i pracował z niektórymi pracownikami Abrahama, w tym niejakim panem Glücksteinem, który według ich potomków był bardzo blisko rodziny.

Według krewnego podczas wojny naziści zajęli budynek, zapieczętowali meble, opróżnili sejfy z kruszcu. Zorganizowali tam siedzibę swoich służb administracyjnych. Po wojnie Albert i Emile musieli walczyć o odzyskanie swojego majątku, oczywiście bez złota.

22 stycznia 1962 roku Emma wszczęła procedury administracyjne, aby jej mąż został uznany za „deportowanego politycznego”. Ostatecznie, 12 lipca 1962 roku, francuskie Ministerstwo Kombatantów i Ofiar Wojny oficjalnie przyznało Abrahamowi tytuł „deportowanego politycznego”.

Kiedy jego syn Arnaud ożenił się z Żydówką, Albert był zmęczony. Powiedział sobie, że nigdy więcej w jego rodzinie nie dojdzie do podobnego koszmaru. Najmłodszy syn Abrahama, Emile, też ożenił się z katoliczką. Miał czwórkę dzieci – wszystkie były katolikami – i kilkoro wnuków.

Więcej informacji Zeskanuj poniższy kod, żeby prześledzić trasę Abrahama przez Europę i odkryć rysunek Aleksandry.

Źródła

Kierujemy serdeczne podziękowania do członków rodziny Abrahama, którzy pomogli nam w projekcie i udostępnili dokumenty: Maïka Skorochod, Natacha Skorochod, Arielle Skorochod, Alain Skorochod, Helen Macfarlane.

•          Dokumenty Stowarzyszenia Transport 77 i Muzeum Pamięci Shoah w Paryżu

•          Archiwa miasta Strasburg i Eurométropole

•          Archiwa Vichy

•          Jewishgen.org

•          Belarus SIG

•          Archiwum Rodziny Skorochod

•          l’AFMD (Francuska Organizacja Menadżerów Różnorodności)

•          Archiwum Departamentu Allier

•          Wikipedia